GEBELİK TAKİBİ
DOÇ.DR.OSMAN TEMİZKAN
OP.DR. BÜLENT ARICI
Hamilelik dönemi kadın hayatının en önemli ve özel süreçlerinin başında gelmektedir. Bu dönemin sağlıklı tamamlanması, dünyaya gelecek bebeğin ve anne adayınıkn sağlık durumlarının yakından takip edilmesi amacı ile hamilelik dönemi yakın hekim takibi altında geçirilmelidir.
Gebeliğin takibi, gebeliğin varlığının tespit edilmesi ile başlamaktadır. Ultrasonda bebeğin kalp atışlarının tespit edilmesi ile anne adayının sağlık durumunun değerlendirildiği bazı tetkikler yapılmalıdır. Bu tetkiklerin amacı gebelik süresince hem anne adayına, hem de bebeğe olumsuz etki edebilecek bulaşıcı hastalıkların, şeker ve tiroid gibi sistemik hastalıkların, kansızlık ve kan uyuşmazlığı gibi durumların ortaya konulabilmesidir. Klasik gebelik takibinde aylık takipler yapılır. Ancak gebeliğin takibi sırasında ilk 24 hafta ayrı bir öneme sahiptir ve bu süreçte gebelik ve bebek hakkında tüm taramalar tamamlanmaktadır. Bebeğin Down sendromu (mongol hastalığı) gibi genetik hastalıklar açısından, omurilik sistemi kusurları bakımından, ultrasonda saptanabilir sakatlıklar yönünden taramalarının yanı sıra, gebelikte oluşabilecek şeker hastalığı yönünden de tarama yapılmaktadır. Bebeğinizin kalp atışları tespit edilmesi ile size özel bir gebelik takvimi hazırlanmalı ve tüm bu taramalar belirlenen haftalarda, sırasıyla uygulanmalıdır. Hasta düzenli takiplerini yaptırdığında tüm taramaları 24. haftada bitirilmiş olunur. Gebeliğin bu haftasından itibaren aylık yapılacak takiplerde bebeğin kilo alımı, suyunun yeterliliği, iyilik halinin incelenmesi, doğum şeklinin ortaya konulması gibi değerlendirmeler yapılacaktır. Ayrıca anne adayları gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) açısından da yakından izlenmelidir. 34. haftaya ulaşana kadar yapılan aylık değerlendirmeler, ardından 15 gün arayla yapılmaya başlanacaktır. Bu haftadan sonra bebeğin iyilik halinin değerlendirilmesinde ultrason incelemesinin yanı sıra NST (non-stres test) de yol gösterici olacaktır.
GEBELİK TARAMALARI:
11–14 hafta arası: İkili Tarama Testi
Down sendromu (trisomi–21) ve Edward sendromu (trisomi–18) açısından ultrasonda bebeğin boyu ve ense kalınlığının ölçülmesi ile anne kanındaki iki hormonun seviyesinin tespit edilmesi ile yapılan “en yüksek tanı gücü” olan kromozomal hastalık tarama testidir.
16 hafta: MS-AFP Testi
Spina bifida gibi omurilik gelişim kusurlarının ortaya konulmasında “son derece hassas” sonuç veren bir kan testidir.
20–22 hafta arası: İkinci Düzey (ayrıntılı) Ultrason İncelemesi
Bebeğin tüm organ ve sistemlerinin ultrason ile incelenerek rapor edildiği bir görüntülemedir.
24 hafta: Şeker Yükleme Testi
Gebeliğe bağlı şeker hastalığının saptanması için yapılan yükleme testidir. Bu haftada yapıldığında şeker hastalığının tespit edilme olasılığı "en yüksek" düzeydedir.
