HAMİLELİKTE BU NORMAL Mİ?
Hamilelik hele de ilk kez yaşanıyorsa anne adayı için birçok soru işaretini de beraberinde getirir. Bu dönemi rahat ve sağlıklı şekilde geçirmek ise “Ne normal, ne değil?” sorusuna verilecek cevaplarda yatıyor. Konu hakkındaki sorularımızı Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Osman Temizkan’a yönelttik. (Bu haber, ebeveynus dergisinin kasım sayısından alınmıştır.
Tırnak kırılması:
Normal
Gebelik döneminde artan hormonların etkisiyle tırnaklar yumuşayıp incelerek kolay kırılır hale gelebilirler. Tırnak cilası durumu daha da kötüleştirebilir. Bulaşık ve çamaşır yıkarken lastik eldiven kullanmak, el ve tırnaklara nemlendirici losyon sürmek çoğu durumda faydalı olur.
Baş dönmesi:
Normal
Bazı anne adayları, gebelik sırasında baygınlık hissi yaşayabilir. Gebeliğin erken döneminde bu bayılma hissi hormonal değişiklikler, pozisyonel beyinde yetersiz kan dolaşımı veya düşük kan şekeri sonucu meydana gelebilir. Gebeliğin ileri dönemlerinde ise büyüyen rahmin damarlara baskısı nedeniyle, azalmış kan akımı sonucu ortaya çıkarlar. Sırtı üstü yatmaktan kaçınmalısınız, bebeğinizin ağırlığı kalbinize giden damarlara bası yapabilir ve beyne giden kan akımı azalabilir. Ancak baş dönmesi bazen yüksek tansiyonun bir belirtisi olabiliyor. Bu nedenle tansiyonunuzu kontrol ettirin.
Çarpıntı:
Normal
Baş dönmesi hissiyle birlikte bazı kadınlar, çarpıntı hissi de yaşayabilirler. Bu çarpıntı çoğunlukla kalbin, düşük kan basıncını karşılamak amacıyla atım hızını artırmasından kaynaklanır.
Cilt döküntüleri:
Normal değil
Ciltteki döküntüler hamilelikte olağan değildir. En yaygını polimorfik döküntülerdir. Bu sadece kırmızı, kaşınan bir döküntüdür ve steroid kremleriyle kolayca tedavi edilir.
El ayası ve ayak tabanı kızarıklıkları:
Normal
El ayası ve ayak tabanında kızarıklıklar, kılcal damarların genişlemesine bağlı kırmızı ben şeklinde lezyonlar veya dallanma şeklinde damar genişlemesi, normalden fazla kıllanma, tırnak kırılmaları, karın çatlakları hamilelik sırasında görülebilecek değişikliklerdir.
2-3 gün süren baş ağrısı ve görme bozukluğu:
Normal değil
Hormonal değişiklikler, burunda duyarlılık artışına, burun tıkanıklığına ve baş ağrılarına yol açabilir. Son aylardaki baş ağrılarında hipertansiyon akla gelmelidir. Bu durumda uyku düzenini ayarlamak gerekir. Düzenli uyku ve dinlenme, şikayetlerin azalmasını sağlar. Eğer ağrılar şiddetli ve 2-3 gün sürüyorsa, görme bozukluğunuz ya da kusma şikayetleriniz varsa, yüz, el ve ayaklarınızda ani şişmeler oluyorsa doktorunuza başvurun.
Kaşıntılar:
Normal
Çoğu kaşıntı önemsizdir ancak kaşıntılar bazen dermatolojik hastalıklara, karaciğer rahatsızlıklarına ve safra kanalının tıkanıklığına bağlı oluşabilir. Kaşıntı; uyuz, bitlenme, sinek ve böcek sokmaları gibi parazitlerin neden olduğu enfeksiyonlara bağlı da olabilir.
Normal değil
Avuç içleriniz ve ayak tabanlarınız, özellikle geceleri çok kaşınıyorsa, döküntü yoksa doktorunuza görünmelisiniz.
Hemoroid ve Kabızlık:
Normal
En sık nedeni sindirim sisteminin genel olarak yavaşlaması ve büyüyen rahmin bağırsakların son kısmına yaptığı baskıdır. Ayrıca kabızlık gebeliğin son dönemlerinde basur ve anal fissür oluşumunu da artırır. Bol sıvı alınması, posalı gıdaların tüketilmesi bu şikayetleri azaltır. Lifli gıdalar, kepek ekmeği, yulaf ezmesi, barbunya, kepekli makarna, kayısı, incir, üzüm, bezelye, pırasa, pirinç gibi gıdalar anne adayını rahatlatır. Sabah kahvaltısından önce ılık su içmek ve egzersiz yapmak iyi gelir. Basur durumunda kabızlığı önlemek için lokal anestezik pomadlar kullanmak, uzun süre ayakta durmamak, aşırı ıkınmamak ve ileri durumlarda ise cerrahi müdahale gerekebilir.
El ve ayaklarda uyuşma:
Normal
Uyuşma bölgesel de olabilir, bir uzvun tamamını da kapsayabilir. Özellikle gebeliğin geç dönemlerinde ortaya çıkar. Parmaklarıyla iş yapan hamilelerde şiddetli ağrıya varan şikayetler olabilir. Bu duruma genellikle sinir basısına neden olan vücut ödemi yol açabilir. Eklemlerin uygun pozisyonda tutulması, B1 ve B2 vitamin içeren ilaçlar fayda sağlar.
Bel ağrıları:
Normal
Hamilelikte bel ağrısı görülme sıklığı yüzde 40-60 arasındadır. Ağrıların büyük çoğunluğu 5. ve 7. aylar arasında olur. Bazen hamilelik boyunca da sürebilir. Bu bel ağrılarının nedeni tam olarak belli değildir fakat aşırı kilo alımı, gizli bel fıtıklarını ortaya çıkarabilir. Artmış bel çukurluğu, sırt kaslarının kısalması ve güçsüzleşmesi bel ağrılarına sebep olabilir. Hamilelik süresinde diyete dikkat edilmeli, aşırı yemek yemekten kaçınılmalı, kontrollü kilo alımı yapılmalıdır.
Burun kanamaları:
Normal
Gebelik sırasında burun kanaması, burun tıkanıklığı ve sinüs iltihabı sıklıkla yaşanan sorunlardandır.
Bu belirtiler, hormonal değişiklikler ve dolaşan kan miktarının artışı sonucu damarlar üzerine artan basıncın etkisiyle ortaya çıkar. Burunda tıkanıklık, şişmiş sinüsler baş ağrısına sebep olabilir. Ağır burun kanamaları olması halinde, başınızı öne doğru eğin ve kanama durana kadar burun kanatlarına yanlardan baskı uygulayın. Başınızı yüksekte tutarak uyumanız burun tıkanıklığında rahatlatıcı olabilir. Burundaki mukoza zarına vazelin uygulamanız kuruluğu ve kanamayı önlemede yardımcı olabilir.
El ve Ayaklarda Şişlikler:
Normal
Hamileliğin ileriki aylarını yaşayan kadınların yüzde 40’ında ayak bilekleri, ayaklar ve ellerde şişme görülebilr. Bu ödem veya sıvı birikimi olarak bilinir ve gebelik hormonları, yükselen kan basıncı, dolaşan kan hacminde artma ve vücut büyüklüğünün bacaklara basınç yüklemesi sonucudur. Uzun süre ayakta durma, çoğunlukla sıcak havalarda, bacaklarda ve ayaklarda sıvı birikiminin kolaylaştığı şartlarda daha sık ortaya çıkar.
Sık idrara çıkmak:
Normal
İlk üç ayda rahmin büyüyen hacmi ile birlikte böbreklerin fonksiyonlarındaki değişimler bu yakınmanın temel sebebidir. İdrar şikayetleri 4. aydan sonra hafifler ancak son aylarda bebeğin başının mesaneye basısı sonucu genellikle yeniden artabilir.
Normal değil
Sık idrara çıkmaya idrar yaparken yanma şikayeti eşlik ediyorsa bu durumun “idrar yolu enfeksiyonu” varlığı sebebi ile araştırılması ve sonrasında tedavisi gerekiyor.
Mide yanması:
Normal
Hazımsızlık ve midede yanma hissi, gebeliğin ileri aylarında hormonal değişiklikler ve büyüyen bebeğin mide üzerine baskısı sonucu gelişen sık rastlanan sorunlar arasındadır. Mideden ağza doğru asit salgılanması hissi ile birlikte olur ve çok rahatsız edicidir. Yatarken, öksürürken ve bir şeyleri kaldırırken daha çok fark edilebilir. İki sebepten dolayı ortaya çıkar; asit salgısının midede kalmasını sağlayan kasları progesteron hormonunun gevşetmesi ve büyüyen bebek ile rahmin mide üstüne baskı yapması. Bu iki etki ile mide asidi özefagusa doğru çıkar ve midede yanma hissine sebep olur. Bu durumda yemek öğün sayısı artırılmalı fakat çok miktarda yiyecek tüketilmemeli, gaz yapabilecek yağlı ve baharatlı besinlerden uzak durulmalı, yatmadan hemen önce yemek yenmemelidir. Doktorun önerdiği asit giderici ilaçlar kullanılabilir.
Cilt değişiklikleri:
Normal
Bazı anne adayları gebelik döneminde herhangi bir cilt sorunu yaşamazken bazılarında cilt kuruluğu, karın çatlakları, kaşıntı, ciltte yağlanma gibi durumlar ortaya çıkabilir. Ayrıca yüzde ve vücudun her yerinde çok sayıda leke oluşabilir. Gebelikte cilt değişikliklerinin sorumlusu, gebeliğe bağlı her tür farklılıkta olduğu gibi bu dönemde artan hormonlardır. Cildinizde, özellikle göğüslerinizde, karnınızda ve kalçalarınızda çatlaklarınız da olabilir. Bunlar oluşur çünkü vücudunuz birden genişlemeye başlar ve cilt elastikiyeti yetmez. Kollajen yetersiz kalır, incelir ve yırtılır. İlk başlarda kırmızımsı mor bir renkte olan çatlaklar, daha sonra soluklaşır ve beyaza dönüşür.
